Relevantie

In welke vraagstukken speelt professionele identiteit eigenlijk een rol?

Veranderingen door de toenemende complexiteit en dynamiek hebben veelal de aard van een transformatie : een fundamentele verandering in het beroep. Waar het frame, het gedeelde referentiekader, van bijvoorbeeld experts tot nu toe impliceerde dat zij de best mogelijke oplossing aan het licht moesten brengen, wordt er nu in hun nieuwe rol van adviseur verwacht dat er gezocht wordt naar de best passende oplossing. Er is een klant in het spel. Belangen spelen een rol. De expert heeft niet meer het alleenrecht om vanuit de inhoud te bepalen wat ‘goed’ is. Voor een expert die eer stelt in zijn inhoudelijke werk, gaat het in deze verandering niet alleen om nieuwe ‘vaardigheden’. Wat op hier een belangrijke rol speelt is veranderingen in waarden, normen, opvattingen over goed vakmanschap. De experts zullen gezamenlijk veranderingen moeten aanbrengen in het bestaande frame. Bovendien heb je als individu deze veranderingen een plek te geven in wie je bent en wilt zijn. De verandering, en dus ook de professionalisering betreft zowel het frame als de professionele identiteit.

Het beschreven voorbeeld staat niet op zichzelf. We zien overal in het professionele bestaan analogieën: denk aan omscholing (van bloemist naar docent Bloem), denk aan startende professionals die hun weg moeten vinden in het professionele leven, denk aan de ontwikkeling in de lijn: van teamleider naar afdelingsmanager, naar directeur en bestuurder.
Vaak besteden we in dergelijke ontwikkelingen overwegend aandacht aan de technische aspecten. In het leidinggeven gaat het dan om: hoe ga je om met financiële vraagstukken, personele vraagstukken, planningsvraagstukken enzovoort. Soms ook gaat de ontwikkeling puur over het persoonlijke. Denk in leiderschapstrajecten aan vraagstukken als: wie ben jij, waar kom je vandaan, wat kleurt jou? Opvallend is dat juist de verbinding tussen deze twee, het persoonlijke en het professionele lastig blijkt.

De belangrijkste aanleidingen om met professionele identiteit aan de slag te gaan, zijn daarom:

1. Fundamentele veranderingen in een domein
2. Loopbaan- en carrièrevraagstukken
3. Samenwerkingsvraagstukken en innovaties